POCHP czyli przewlekła obturacyjna choroba płuc to nieuleczalna choroba układu oddechowego nazywana także przewlekłym bronchitem lub rozedmą. POChP powoduje zwężenie oskrzeli i w ten sposób trudności w przepływie powietrza, a w efekcie w oddychaniu. Schorzenie ma charakter postępujący, a zmiany w płucach, jakie powoduje są tylko częściowo odwracalne .Główną przyczyną choroby jest palenie tytoniu. Dotyczy to zarówno długoletnich palaczy, jak i palaczy biernych, praca w miejscu o dużym zapyleniu, zadymieniu lub w środowisku o zwiększonym stężeniu dwutlenku siarki lub pyłów w powietrzu. Wpływ na chorobę może mieć zanieczyszczenie powietrza w pomieszczeniach słabo wentylowanych, wywołane spalaniem np. drewna w kuchniach opalanych właśnie tego rodzaju materiałem.
Do całkiem odmiennych czynników ryzyka należą uwarunkowania genetyczne oraz częste infekcje dróg oddechowych.
Objawy:
Niestety pierwsze symptomy choroby często zostają niezauważone w początkowych fazach jej rozwoju i dopiero ostra niewydolność płuc jest pierwszym czynnikiem wzbudzającym niepokój, a co za tym idzie rozpoczęcie badań i leczenia.
Diagnoza
Rozpoznanie choroby to przede wszystkim dokładny wywiad z pacjentem. Szczególny nacisk należy tutaj nałożyć na nałóg palenia tytoniu, palenie bierne lub narażenie na działanie różnego rodzaju dymów, pyłów lub zanieczyszczonych w jakikolwiek sposób pomieszczeń. Późniejszym etapem diagnozy jest wykonanie rutynowych badań lekarskich. Istotną rolę odgrywa tutaj badanie spirometryczne. W celu wykluczenia innych chorób ważne jest również wykonanie zdjęcia klatki piersiowej. Diagnoza choroby będącej w zaawansowanym stadium powinna być uzupełniona o badanie gazów krwi w celu stwierdzenia niewydolności oddechowej.
Leczenie
Przede wszystkim należy podkreślić, że POChP jest jedyną chorobą odtytoniową, co oznacza, że zaprzestanie palenia zahamowuje dalszy rozwój choroby. Choroba zatrzymuje się w stadium, w którym zaprzestano palenia. Rzucenie palenia tytoniu jest też jednym z warunków skutecznego leczenia owej choroby.
Podstawą efektywnego leczenia jest dobra edukacja pacjentów w zakresie objawów schorzenia, jej wczesne wykrycie i możliwość szybkiego rozpoczęcia terapii. Pacjenci chorzy na POChP poddawani są długotrwałej i kosztownej hospitalizacji wspomaganej odpowiednimi lekami i tlenoterapią. Istotną rolę w leczeniu odgrywają dostępne również w Polsce długo działające leki, które mają na celu poprawę jakości życia pacjentów.
Bardzo ważne w leczeniu objawów są leki rozszerzające oskrzela (np. beta2-mimetyki), u pacjentów z ciężką postacią POChP (mających częste infekcje dolnych dróg oddechowych) stosuje się również tzw. kortykosteroidy wziewne poprawiające jakość życia. W bardzo ciężkich etapach choroby niezbędne jest leczenie tlenem (tlenoterapia). Istotnym elementem leczenia jest również regularny trening fizyczny.
Profilaktyka
Największą szansę na uniknięcie poważniejszych skutków choroby jest jej wczesne wykrycie i jak najszybsze rozpoczęcie leczenia. Poza unikaniem wyżej wymienionych czynników ryzyka, a co szczególnie ważne rzuceniem palenia, w celu zminimalizowania ryzyka rozwoju choroby powinno się wykonywać regularne, coroczne badania spirometryczne, dotyczy to szczególnie osób należących do grupy o podwyższonym ryzyku, czyli palaczy powyżej 40 roku życia lub tych, którzy mają częsty kontakt z kurzem, pyłem lub różnego rodzaju gazami.
Pamiętaj!
Przy stosowaniu inhalatorów aerozolowych bardzo istotne jest właściwe ich używanie. Trzeba zsynchronizować uwolnienie leku z pojemnika z początkiem wdechu tak, aby odpowiednia ilość leku dotarła do oskrzeli. Dlatego pamiętaj, żeby po kilkakrotnym wstrząśnięciu inhalatorem przed inhalacją wykonać głęboki wydech, a następnie w momencie rozpoczęcia intensywnego wdechu umieścić ustnik pojemnika z lekiem w ustach i naciskając pojemnik uwolnić lek do jamy ustnej. Na końcu wdechu zatrzymaj oddech na około 5-10 sekund, aby lek mógł dotrzeć do najdrobniejszych oskrzeli.
Przepisane leki przyjmuj regularnie, niezależnie od stopnia nasilenia duszności. Tylko regularne przyjmowanie zaleconych przez lekarza leków może utrzymać Cię w dobrej kondycji i maksymalnie ograniczyć pojawienie się duszności.
Jeżeli lekarz rozpozna u Ciebie niewydolność oddychania nie powinieneś przyjmować leków uspokajających ani nasennych, ponieważ mogą one osłabiać Twoje oddychanie. W pewnych sytuacjach można je jednak przyjmować, ale pod ścisłym nadzorem lekarza.